Inloggen
terug
Blog
Meubelen

Werkgroep meubelen - 21st international course wood conservation technology

Door: Arian de Goede (meubelrestaurator), blog naar aanleiding van bijdrage uit het RN Educatiefonds

Logo van ICWCT cursus
Toen ik in november vorig jaar het bericht kreeg dat ik was toegelaten tot de ICWCT24, besefte ik me slechts ten dele wat me te wachten stond. The International Course on Wood Conservation Technology is een cursus georganiseerd door ICCROM in samenwerking met de Norwegian University of Science and Technology en Riksantikvaren, The Directorate for Cultural Heritage of Norway. Het is een acht weken durende cursus, bestaande uit zes weken online en twee weken op verschillende locaties in Noorwegen. De cursus biedt een uitgebreide mix van theoretische en praktische training in houtconservatie, zowel voor objecten als gebouwen. Deelnemers, waaronder architecten, conservatoren en ambachtslieden, namen deel aan colleges & praktijk opdrachten en bezochten demonstraties en erfgoed locaties door heel Noorwegen. Belangrijke onderwerpen waren onder andere conserveringsprincipes, preventieve maatregelen en materiaalkennis. Dit jaar trok de cursus 21 deelnemers uit 19 landen, wat de internationale samenwerking in houtconservatie educatie benadrukt.  
Deelnemers op de wereldkaart

Online Gedeelte 

Sinds de covid editie van de cursus is er een online gedeelte, dit gedeelte bestond uit Zoom-meetings waarin we elke week een college kregen en de huiswerkopdrachten maakten en bespraken. Dit werkt goed omdat de organisatie makkelijker goede docenten van over de hele wereld kan aantrekken daarbij zijn de colleges ook allemaal terug te kijken. Deze zes weken waren opgedeeld in de volgende units:

  •  Conservation Theory and Principles door Dr. Gamini Wijesuriya, ICCROM
  • Wood Properties door Prof. Dr. Marco Fioravanti, University of Florence, Italy 
  • Biodeterioration door Dr. Johan Mattsson, Mycoteam AS, Oslo 
  • Conservation of Wooden Objects door Shayne Rivers, West Dean College, UK 
  • Climate Change and Indoor Environment door David Howell & Helene Løvstrand Svarva 
  • Wooden Built Structures door Gord Macdonald, Heritageworks, Canada 

Het docententeam was indrukwekkend en zeer gevarieerd, met experts uit de hele wereld, velen met een indrukwekkende reputatie en staat van dienst. Het combineren van deze cursus met mijn werk was vaak een uitdaging, aangezien de 25 studielasturen per week behoorlijk intensief waren. 

Dit werd versterkt door de huiswerk opdrachten die vaak in groepsverband waren en niet iedereen in dezelfde tijdzone leeft. Wel maakte dit het meteen erg interactief, en het discussieforum op de online leeromgeving werd gepromoot om veel te gebruiken.    

In Noorwegen 

Bij aankomst in Oslo voelde het dankzij het online gedeelte van de cursus alsof we elkaar al kenden, wat voor een ontspannen sfeer zorgde. Het programma was erg vol, omdat de Noorse organisatie ons alles wilde laten zien wat Noorwegen te bieden heeft. Fjorden, bergen, bossen, musea, kerken, andere erfgoed locaties, werkplaatsen, studio’s en labs. 
Om dit artikel leuk en overzichtelijk te houden zal ik enkele hoogtepunten uitlichten maar er waren nog heel veel meer workshops demonstaties en plekken die we hebben bezocht. 

De reis door Noorwegen
 

Norwegian Folk Museum in Oslo 

Het Norwegian Folk Museum in Oslo is een groot openlucht museum en het oudste ter wereld. Dit was een beetje de thuisbasis van de reis en ook waar we aan het eind van de cursus examens hadden. Hier zijn meerdere indrukwekkende projecten gaande waar onder de voorbereidingen voor het nieuwe Museum of the Viking Age dat in 2025 opent.
(understatement) Een inkijkje krijgen in wat hier allemaal bijkomt kijken was heel indrukwekkend. 
 Hier in het museum hebben we ook dendrochronologie monsters genomen die we later aan de universiteit van Trondheim zouden onderzoeken.
 

Røros 

Een stadje in Noorwegen dat op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat. Dit stadje was in de 17e eeuw zeer welvarend door de kopermijn. Na het opdrogen van de mijn is het historische stadscentrum met veel houten gebouwen goed bewaard gebleven. Hier in het museum hadden we twee workshopdagen: de eerste dag stond in het teken van houtbewerking met traditionele blokhut verbindingen en werken met bijlen, de tweede dag ging over afwerkingen. We maakten onder meer teer en verven van pigmenten met zowel lijnzaadolie als visolie.  

Unesco Røros

Trondheim 

Trondheim is de noordelijkste stad die we bezochten, met onder andere de universiteit, NTNU. Hier bezochten we meerdere studio’s, naast hout ook steenhouwers metaal en een glas-in-loodwerkplaats. De NTNU heeft een interessant bachelor programma voor restauratie met traditionele houtbewerking, onder leiding van Thor-Aage Kaminka Heiberg. De focus op ambachtelijke vaardigheden vond ik indrukwekkend om te zien en een leuke workshop dag waar ik ondanks mijn ervaring met handgereedschap nog veel heb kunnen bijleren. In de labs van de NTNU zagen we hoe koolstofdatering werkt en vervolgden we ons dendrochronologisch onderzoek.  

Staafkerk (Stave church) 

Tijdens onze reis bezochten we vijf stave churches, dit type Noorse gebouwen is iconisch. We leerden hoe deze geconserveerd worden en welke dilemma’s dat met zich meebrengt. Een interessante discussie ging over de impact van erfgoed op de omgeving en de bevolking. De toegankelijkheid en veiligheid voor zowel bezoeker als het gebouw.  De hoeveelheid toeristen die ze willen zien, is zowel een vloek als een zegen en het is een uitdaging om hiermee om te gaan.  

Tot slot

Noorwegen is een prachtig land, en de opgedane ervaring en de mensen die ik op deze reis heb mogen leren kennen, maken het onvergetelijk. Door de enorme welvaart van Noorwegen kunnen ze zich fantastische projecten veroorloven, een standaard die voor veel deelnemers buiten de mogelijkheden behoord. De ICWCT is een unieke kans om verder te ontwikkelen in erfgoed en hout in een hele breed zin. 

Wat soms wat leek op een schoolreisje verschilde in het feit dat de groep bestond uit geïnteresseerde professionals. Hierdoor waren de vele vragen tijdens rondleidingen altijd nuttig en voor de gidsen een leuke uitdaging. Vaak liepen we uit op schema omdat iedereen maar door wilde gaan, al was het programma zo vol dat men soms verzadigd raakte van alle informatie en indrukken. Ik zou deze cursus iedereen aanraden. Grote bewondering en dank van mij gaat uit naar de organisatie van de cursus.

Voor meer informatie over deze cursus:
https://www.iccrom.org/courses/21st-international-course-wood-conservation-technology-icwct-2024  

Wil je meer weten over de werkgroep Meubelen of je hierbij aansluiten? Klik op de link voor meer informatie of kijk hier voor meer informatie over hoe ook jij aanspraak kan maken op een bijdrage uit het Educatiefonds!