Werkgroep Schilderijen - Bezoek aan Dordrechts Museum
Auteur: Iryn Bijker
Het nieuwe jaar werd op 24 januari ingeluid met een inspirerend bezoek aan het Dordrechts Museum in het kader van de tentoonstelling “Liberté! Ary Scheffer & de Franse Romantiek”. Na een warm welkom met koffie, thee en gebak, nam Lidwien Speleers ons mee in het bewogen leven van Ary Scheffer (1795-1858), een in Dordrecht geboren schilder uit een kunstenaarsfamilie. Hoewel hij al jong naar Den Haag en later Parijs vertrok, bleef hij via zijn familie altijd verbonden met Dordrecht. Het museum bezit de grootste collectie van zijn werken en zijn nalatenschap leeft voort in de stad, zoals het standbeeld ter ere van hem op het Scheffersplein laat zien. Lidwien vertelde over Scheffers nauwe verbintenis met de Franse politiek via de koninklijke familie d’Orléans.
Naast Scheffers artistieke carrière en politieke achtergrond kwam ook de materiaal-technische kant van zijn werk aan bod. Interessant was Lidwiens ontdekking dat bij sommige panelen de parkettering al preventief was aangebracht. Dit bleek uit de maatnummers op de parkettering, de aanwezigheid van een parkettering op een onvoltooid schilderij en het feit dat de parkettering vaak aanwezig is op grotere, samengestelde panelen, waarbij de vaste latten over de naden werden verlijmd. Het vakmanschap werd vaak bekroond met een stempel of etiket van de leverancier.
Daarnaast werd ingegaan op het verrassende gebruik van triplex als drager in De Smarten der Aarde (1847-1858). Hoewel de techniek van gelijmde houtlagen al langer bestond, blijkt uit de literatuur dat grote triplex platen pas decennia later (vanaf ca. 1890) op grote schaal werden geproduceerd. Toch bleek Tachet, een Parijse handelaar in kunstenaarsmaterialen, in 1845 al een patent te hebben verkregen op triplex panelen voor schilders. Lidwien verwees naar een ander werk van Scheffer met een triplex drager, maar verder onderzoek blijft uitdagend doordat triplex vaak als ‘paneel’ wordt geregistreerd. Haar presentatie prikkelde onze interesse in verder onderzoek naar schilderijen op triplex en preventief geparketteerde panelen. Gelukkig publiceerde Lidwien een artikel in kM over haar ontdekkingen.
Na de presentatie bezochten we de tentoonstelling, waar vooral de onvoltooide werken in de educatiestudio fascineerden door hun inkijk in Scheffers werkwijze. Het bezoek gaf ons volop stof tot nadenken en maakte ons benieuwd naar toekomstig onderzoek naar leveranciers van kunstenaarsmaterialen en de toepassing van triplex en preventief geparketteerde panelen in de 19e-eeuwse schilderkunst.
Wil je meer weten over de werkgroep Schilderijen of je hierbij aansluiten? Klik op de link voor meer informatie.