- Wat is conservering, preventieve conservering en restauratie?
Conservering is het duurzaam behouden van ons cultureel erfgoed, met als doel schade en verval te minimaliseren en het verlies van belangrijke kennis over culturele objecten te voorkomen. Tegelijkertijd zijn de objecten zelf een bron van informatie en levert conservering en onderzoek nieuwe kennis op.
Preventieve conservering is hier een essentieel onderdeel van en bestaat uit indirecte maatregelen om achteruitgang te vertragen en schade te voorkomen, door optimale omstandigheden te creëren voor behoud van cultureel erfgoed. Dit kan gaan om een juiste temperatuur en luchtvochtigheid om het object te bewaren, maar ook correcte hantering, transport, pest- en risicobeheer of het bepalen van geschikte lichtniveaus om schade te beperken.
Bij restauratie wordt daadwerkelijk ingegrepen in de conditie van het object, bijvoorbeeld roerend erfgoed uit archieven, museale collecties, particulier bezit en onderdelen van historische binnenruimten. Het bestaat uit directe maatregelen op beschadigd erfgoed met als doel het beter waarneembaar, waardeerbaar en begrijpelijk te maken, met respect voor esthetische, historische en fysieke eigenschappen. Dit kan ook betekenen dat ontbrekende delen worden aangevuld of gereconstrueerd. Restauratie is geen primair ambachtelijk vakmanschap of kunstenaarschap, maar richt zich op ethische en wetenschappelijk onderbouwde verduurzaming.
Restauratie van monumenten valt buiten onze doelgroep.
- De restaurator
De restaurator is een professional die is opgeleid om cultureel erfgoed te behouden voor toekomstige generaties. Restauratoren doen dit door het uitvoeren van onderzoek, het maken van plannen voor conservering en restauratie, het voorkomen van schade, het behandelen van beschadigingen en het documenteren van elke stap die genomen wordt. Deze documentatie is onderdeel van de professionele werkwijze van de restaurator en wordt beschikbaar gesteld aan de eigenaar of beheerder van het erfgoed.
Ieder object wordt zorgvuldig bekeken om de conditie te bepalen, te begrijpen hoe het is gemaakt en om vast te stellen wat er nodig is om dit te behouden voor de toekomst. Van schilderijen tot boeken en van meubels tot complete historische gebouwen, de leden van Restauratoren Nederland zijn gespecialiseerd in ruim 20 verschillende specialisaties. Sommige van onze leden hebben zich laten certificeren als Registerrestaurator, door hun competenties te laten toetsen bij de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit (ERM).
- De erfgoedprofessional
Naast restauratoren vind je bij RN ook andere erfgoedprofessionals die bijdragen aan de zorg voor collecties zoals conserveringswetenschappers, behoudmedewerkers, technische kunsthistorici, depotbeheerders en registratoren. Daarnaast zijn er ook restauratiearchitecten, zij zijn als architect gespecialiseerd in restauratie en ingeschreven in het Architectenregister. Ook kan de restauratiearchitect zich laten certificeren als Erkend Restauratie-architectenbureau bij de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg.
Zoek je een restaurator of erfgoedprofessional? Kijk voor een overzicht van al onze leden en hun specialisaties op de leden pagina.
- Hoe word ik een restaurator?
Bij Restauratoren Nederland vind je zowel leden die een universitaire achtergrond hebben, als leden die op de ambachtelijke wijze zijn opgeleid. Er zijn dan ook verschillende manieren om je verder te ontwikkelen als erfgoedprofessional.
- Opleiding tot restaurator
Voor de enige universitaire opleiding in Nederland tot restaurator die voldoet aan de Europese normering kan je terecht bij de Universiteit van Amsterdam. De opleiding is Engelstalig en bestaat uit een tweejarige master, gevolgd door een tweejarige postmaster. Voorafgaand aan de opleiding kan je tijdens de bachelor al een minor conservering en restauratie volgen om kennis te maken met het vakgebied en je voor te bereiden op de toelating.
De opleiding kent negen specialisaties in conservering en restauratie of je kan kiezen voor de richting technische kunstgeschiedenis.
Meer informatie over de opleiding aan de UvA vind je via deze link.
- Opleiding tot andere erfgoedspecialismen
Naast de universitaire opleiding tot restaurator zijn er verschillende andere opleidingen in Nederland en buitenland om je verder te ontwikkelen als erfgoedprofessional en kennis te maken met het restauratievak.
Aan de Hogeschool van Utrecht kan je de post-bachelor opleiding Bouwhistorie en Restauratie volgen waarbij je je kennis van historische bouwmaterialen en constructies verder vergroot en je verder specialiseert in de richting van bouwhistorie of restauratie.
De Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten biedt de bachelor Cultureel Erfgoed aan. Hier word je opgeleid tot erfgoedprofessional en leer je om te gaan met de verschillende vraagstukken rondom erfgoed problematiek.
Voor een MBO opleiding Meubelmaken kan je terecht bij het Hout- en Meubileringscollege in Amsterdam.
Daarnaast is er de MBO-opleiding Specialist Restauratie en Decoratie of Lijsten Maken en inlijsten bij Nimeto in Utrecht.
Of je kan kijken naar de MBO-opleiding Decoratie en restauratieschilder aan het Sint Lucas in Boxtel waar je alles leert over de decoratieve technieken.
- Bijscholingscursussen voor restauratoren
Het Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen (NCE) verzorgt bijscholingsmodules voor restauratoren van roerend erfgoed zoals chemie, ethiek, documentatie en kunstgeschiedenis.
Restauratoren Nederland organiseert vakinhoudelijke cursussen, lezingen en symposia. Als lid kan je je hiervoor aansluiten bij een van onze werkgroepen en op de hoogte blijven van alle activiteiten die georganiseerd worden.